Waarom je jeugd eeuwig leek te duren
Vraag je jezelf weleens af waarom de zomervakanties vroeger eindeloos leken te duren, terwijl jaren nu in een oogwenk voorbij lijken te vliegen? Het gevoel dat de tijd sneller gaat naarmate je ouder wordt, is een ervaring die veel mensen herkennen. Toch blijft het een fascinerend fenomeen waar je moeilijk de vinger op kunt leggen.
Als kind is bijna alles nieuw. De eerste keer naar school, de eerste keer logeren, de eerste keer alleen naar de supermarkt. Al die nieuwe indrukken zorgen ervoor dat je brein op volle toeren draait. Elke ervaring wordt uitgebreid opgeslagen, waardoor een dag achteraf enorm lang lijkt. Hoe meer details je onthoudt, hoe langer een periode voelt als je erop terugkijkt.
Vergelijk dat met een gemiddelde werkdag als volwassene. Je staat op, ontbijt, gaat naar je werk, doet ongeveer dezelfde taken als gisteren en eergisteren en ploft ’s avonds weer op de bank. Omdat veel momenten op elkaar lijken, slaat je brein minder unieke herinneringen op. In je geheugen smelten dagen samen tot een soort grijze massa. Daardoor voelt het alsof de tijd vliegt, ook al tikt de klok nog steeds in hetzelfde tempo.
De rol van je brein en routines
Hoe je geheugen je tijdsbeleving kleurt
Onderzoekers beschrijven tijdsbeleving vaak als een samenwerking tussen aandacht en geheugen. Wanneer je veel aandacht hebt voor wat je doet, lijkt de tijd op het moment zelf langzaam te gaan, maar achteraf rijk en gevuld. Als je op je telefoon scrolt terwijl je televisie kijkt, ben je juist versnipperd bezig. Op het moment zelf voelt dat misschien ontspannen, maar later kun je je weinig concreets herinneren. Het gevolg is dat de avond kort en leeg lijkt.
Je brein houdt dus eigenlijk een soort dagboek bij van alles wat je meemaakt. Hoe meer bijzondere momenten in dat dagboek, hoe langer een periode achteraf aanvoelt. Het is geen toeval dat mensen zich hun twintigerjaren vaak levendig herinneren, terwijl de jaren daarna soms als een waas kunnen voelen.
Waarom routines de tijd laten versnellen
Routines zijn handig omdat ze energie besparen. Je denkt niet meer na over hoe je moet fietsen of koken; je doet het automatisch. De keerzijde is dat automatische handelingen minder ‘tijdsmarkers’ opleveren. Er zijn minder kleine, opvallende momenten waaraan je je dag kunt ophangen. Daardoor voelt een jaar met veel herhaling korter dan een jaar vol veranderingen, zelfs als er objectief evenveel uren in zitten.
Zo kun je de tijd weer voller laten voelen
Kleine experimenten in je dagelijks leven
Hoewel je de klok niet kunt terugdraaien, kun je wel invloed uitoefenen op hoe je tijd beleeft. Een eenvoudige manier is om bewust meer mini-avonturen in je week te stoppen. Dat hoeft niets groots te zijn. Neem eens een andere route naar je werk, probeer een nieuw recept uit, ga spontaan koffie drinken op een plek waar je nooit komt of laat je telefoon een avond in een andere kamer liggen.
Door uit je dagelijkse sleur te stappen, creëer je nieuwe herinneringen en prikkels. Je brein krijgt weer iets om echt bij stil te staan. Ook het bewust vastleggen van momenten, bijvoorbeeld door te journalen of foto’s te maken (en ze later terug te kijken), kan ervoor zorgen dat een periode rijker en langer aanvoelt. De tijd gaat niet langzamer lopen, maar jouw beleving ervan wordt voller, bewuster en verrassender.
